Nefrologen pleiten voor veralgemeende screening albuminurie
14 maart is Wereldnierendag. Naar aanleiding daarvan pleit de Nederlandstalige Belgische Vereniging voor Nefrologie (NBVN) voor een betere, veralgemeende screening op chronisch nierlijden. Dat zal leiden tot minder uitgaven voor dialyse en andere zorg.
World Kidney Day is een wereldwijd initiatief van de International Society of Nephrology om de bewustwording rond nierproblemen te verbeteren, vertelt dr. Gert Meeus, nefroloog in AZ Groeninge (Kortrijk) en voorzitter van de NBVN.
"Men schat dat 10 procent van de bevolking een vorm van chronisch nierlijden heeft, wat voor België overeenkomt met meer dan één miljoen mensen. Omdat die ziekte tot in de laatste stadia vrijwel zonder symptomen verloopt, blijft een groot deel daarvan onder de radar. Ten onrechte, want volgens projecties van de WHO zal nierfalen in 2040 de vijfde doodsoorzaak zijn indien geen actie wordt ondernomen. Bovendien zijn er de laatste jaren belangrijke doorbraken in de behandeling gebeurd, waardoor het des te zinvoller is om nierproblemen vroegtijdig op te sporen."
Te weinig screening
Volgens dr. Elien Mahieu, nefroloog in AZ Glorieux (Ronse), gebeurt in België te weinig screening bij mensen met risicofactoren zoals diabetes, hoge bloeddruk, cardiovasculaire aandoeningen of mensen met familiale voorgeschiedenis. "In België wordt bij hoge bloeddruk slechts 4 procent van de mensen effectief gescreend op albuminurie, bij diabetische patiënten is dat één op de drie. In de laatste analyses van de overheid wordt albuminurie zelfs niet meer opgenomen als parameter om te screenen, terwijl het een veel belangrijkere parameter is voor prognose en behandeling, dan bijvoorbeeld cholesterol voor cardiovasculaire aandoeningen."
"Patiënten die naar de huisarts of cardioloog gaan voor een check-up, krijgen dus meestal geen urineonderzoek, terwijl nochtans is aangetoond dat bij albuminurie het cardiovasculair risico verdrievoudigt", vult dr. Meeus aan. "Het zou de normale reflex moeten worden dat bij een check-up ook de urine wordt nagekeken, zeker wanneer er ook risicofactoren zijn. Men weet dat bij patiënten met hoge bloeddruk ongeveer één op de vier albuminurie heeft. Maar de test gebeurt bijna nooit. Dat moet echt veranderen, want als albuminurie tijdig wordt ontdekt kan een aangepaste behandeling het risico op dialyse en op ernstige hartproblemen fors doen dalen."
Screenen is besparen
Een veralgemeende screening levert op lange termijn besparingen op, blijkt uit een recente Duitse studie. "Het aantal mensen dat uiteindelijk dialyse nodig heeft, zou met 25 procent dalen - en dan werd nog geen rekening gehouden met de meest recente medicamenteuze innovaties. Uit de studie bleek dat er niet alleen winst was in QALY's, maar dat de gegenereerde kostenbesparing veel groter was dan de kostprijs van de screening. Logisch, als je bij één patiënt dialyse met een jaar kan uitstellen kan je voor dat geld duizenden mensen screenen op albuminurie", stelt dr. Meeus.
"Het beleid heeft wel oren naar onze vraag", vertelt dr. Mahieu. "Er is in het akkoord artsen-ziekenfondsen een budget vrijgemaakt om albuminetests terug te betalen voor patiënten met verhoogd risico. De details moeten nog vastgelegd. Maar wij zien het ruimer dan alleen risico- groepen: het zou een veralgemeende screening op populatieniveau moeten worden, zoals al bestaat voor borstkanker en darmkanker. De urinetest voor albuminurie is bovendien veel laagdrempeliger dan een stoelgangstaal."
Huisarts als spil
Huisartsen moeten ervan uitgaan dat 10% van hun patiënten potentieel nierpatiënt is, zegt dr. Mahieu. "Het opsporen van albuminurie is zoals gezegd erg eenvoudig, maar de test wordt door niet-nefrologen (met uitzondering van diabetologen) te weinig aangevraagd. De eerste stap is dus het testen op albumine en creatinine in de urine, gevolgd door bloeddruk- en diabetescontrole. Indien nodig kan de huisarts dan gerichte medicatie opstarten zoals ACE-inhibitoren of SGLT2-inhibitoren. Een huisarts kan dat perfect zelf opvolgen; het is echt niet onze bedoeling dat elke patiënt naar een nefroloog doorverwezen wordt. Wij denken dat de huisarts een centrale rol kan spelen om ernstig nierlijden te voorkomen."
Wereldnierendag
Op 14 maart zullen in tientallen ziekenhuizen in Vlaanderen bezoekers worden aangespoord om zich te testen op nierlijden. Hiervoor zullen albuminurie-screeningkits aan geïnteresseerden ter beschikking worden gesteld op de informatiestand, met de oproep om de urine te testen op albuminurie en zich te wenden tot de huisarts als de test afwijkend is.
Daarnaast zal in de week vooraf een informatiecampagne lopen op de radio om de bevolking te informeren.
