Europese Unie
"De definitieve vrijlating van Dr. Djalali blijft een prioriteit
Ahmadreza Djalali, een Iraans-Zweedse arts en onderzoeker, wordt sinds 2016 vastgehouden in Iran en bedreigd met executie. De Europese Commissie bevestigde vandaag op verzoek van het Vlaams Parlement, opnieuw haar engagement voor de vrijlating van de urgentiearts en gastprofessor aan de VUB.
Ahmadreza Djalali verwierf internationale erkenning als arts gespecialiseerd in rampengeneeskunde. Hij deed toegepast onderzoek naar medische paraatheid bij grote crises en werkte samen met diverse Europese instellingen, waaronder het Karolinska Instituut in Zweden en de VUB, waar hij tot zijn arrestatie de functie van gastprofessor bekleedde.
In april 2016 reisde hij naar Iran om deel te nemen aan een reeks academische conferenties. Bij aankomst werd hij gearresteerd door de veiligheidsdiensten. Hij werd beschuldigd van spionage en vervolgens ter dood veroordeeld na een schijnproces. Sindsdien wordt hij onder bijzonder moeilijke omstandigheden vastgehouden, met beperkte toegang tot medische zorg, hoewel zijn gezondheidstoestand als kritiek wordt beschouwd. Deze situatie heeft geleid tot aanhoudende internationale mobilisatie van zowel mensenrechtenorganisaties als wetenschappelijke en medische kringen.
Resolutie van het Vlaams Parlement
Op 25 juni nam het Vlaams Parlement een resolutie aan waarin het zich krachtig uitsprak tegen de executie van dr. Djalali. De parlementsleden riepen de Iraanse autoriteiten op om hun internationale verplichtingen na te komen en vroegen de Europese instellingen hun diplomatieke inspanningen op te drijven om zijn vrijlating te bewerkstelligen en zijn toegang tot gezondheidszorg te garanderen.
In een brief van 12 augustus, ondertekend door Europees commissaris voor Gezondheid Olivér Várhelyi, reageerde de Europese Commissie op de resolutie. Zij herhaalt dat de vrijlating van dr. Djalali "een prioriteit blijft voor de Europese Unie". De EU werkt nauw samen met Zweden, dat verantwoordelijk is voor consulaire aangelegenheden. De inspanningen om dr. Djalali vrij te krijgen op humanitaire gronden worden verder ondersteund.
De EU dringt er ook op aan dat Djalali buiten de gevangenis de passende medische behandeling ontvangt die zijn "broze gezondheidstoestand" vereist. Ten slotte wijst de Commissie erop dat de Europese Raad in april 2025 nieuwe sancties goedkeurde tegen Iraanse functionarissen die betrokken zijn bij ernstige mensenrechtenschendingen, waaronder "het gebruik van het rechtsstelsel als instrument voor willekeurige detentie".
Dubbele nationaliteit
Dit standpunt was al bevestigd tijdens een debat in het Europees Parlement op 18 juni, toen de Europese commissaris voor Onderzoek en Innovatie, Ekaterina Zaharieva, namens de hoge vertegenwoordiger van de Europese Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, Kaja Kallas, de verzekering gaf dat de EU zou blijven aandringen op de vrijlating van de arts en van "alle personen die zowel de nationaliteit van een EU-lidstaat als de Iraanse nationaliteit hebben en die het voorwerp zijn van willekeurige detentie in Iran".
Naast het persoonlijke lot van dr. Djalali veroordeelt de Europese Commissie "de betreurenswaardige praktijk van het willekeurig vasthouden van EU-burgers en EU-burgers met een dubbele nationaliteit voor politiek gewin". Deze "gijzeldiplomatie" van Teheran betekent een groot risico voor onderzoekers en artsen die in een instabiele geopolitieke context werken.
