Ruim 1,1 miljoen vermijdbare sterfgevallen per jaar in Europa

Uit nieuwe gegevens van Eurostat blijkt dat jaarlijks ongeveer 1,1 miljoen sterfgevallen in Europa voorkomen zouden kunnen worden. Dit is mogelijk door een effectiever volksgezondheidsbeleid, met meer focus op het terugdringen van tabaks- en alcoholgebruik, of het verbeteren van de kwaliteit van de medische zorg.

Volgens cijfers die Eurostat eerder deze week publiceerde, waren in 2022 meer dan 386.000 sterfgevallen in Europa het gevolg van behandelbare aandoeningen, zoals diabetes, longontsteking en darmkanker. Deze sterfgevallen hadden voorkomen kunnen worden met tijdige en hoogwaardige medische zorg. Daarnaast waren ongeveer 725.000 sterfgevallen toe te schrijven aan aandoeningen die voorkomen hadden kunnen worden met een effectief preventiebeleid, aldus het statistiekbureau. Het ging daarbij onder meer om covid-19, longkanker, hart- en vaatziekten, en gezondheidsschade in verband met alcoholgebruik.

Kloof tussen oost en west

Uit de cijfers blijkt ook dat Letland het hoogste aandeel vermijdbare sterfgevallen noteert, gevolgd door Roemenië en Hongarije. De laagste percentages werden gemeld in Zweden, Italië en Luxemburg. België bevindt zich rond het Europees gemiddelde.

Sinds 2010 is de kloof tussen West- en Oost-Europa verder gegroeid als het gaat om risicofactoren als tabaksgebruik, obesitas, hoge bloeddruk en diabetes. Dat blijkt uit een recent rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Eerder dit jaar benadrukte de Belg Hans Kluge, die regionaal directeur voor Europa is, dat we het thema gezondheid daarom hoog op onze politieke- en maatschappelijke agenda moeten blijven plaatsen. "We mogen progressie niet als iets vanzelfsprekends beschouwen", aldus Kluge tijdens de presentatie van het meest recente WHO-gezondheidsrapport in februari.

De cijfers van Eurostat komen op een moment waarop verschillende landen zich voorbereiden op een debat tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York in september. Daar zullen ze de doelstellingen bespreken om het aantal niet-overdraagbare ziekten tegen 2030 terug te dringen.

Jarenlange bezuinigingen

Verschillende transnationale Europese vakbonden, waaronder het Europees Verbond van Vakverenigingen (EVV) en de Europese Federatie van ambtenarenvakbonden (EPSU), zeggen in een reactie aan nieuwssite Euractiv dat de nieuwe cijfers van Eurostat wijzen op een dieperliggend probleem binnen de Europese gezondheidszorg. Ze waarschuwen dat dit verband houdt met jarenlange bezuinigingen binnen de sector, zowel op nationaal als op EU-niveau.

Volgens Euractiv, dat de cijfers van OESO inzag, kampt de EU momenteel met een tekort van maar liefst 1,2 miljoen zorgverleners. “Ondanks de heldhaftige dagelijkse inzet van zorgverleners, die regelmatig overuren maken om de enorme tekorten op te vangen, tonen deze cijfers opnieuw aan dat bezuinigingen letterlijk dodelijk kunnen zijn”, benadrukt Esther Lynch, algemeen secretaris van het EVV.

Ook Alessandro Gallina, beleidsmedewerker bij de European Public Health Alliance, reageerde bezorgd: “De cijfers van Eurostat onderstrepen een pijnlijke waarheid: preventie is essentieel om vermijdbare sterfgevallen terug te dringen. Toch schiet het personeelsbeleid van de EU nog steeds tekort in het structureel verankeren van deze aanpak.”