SARS-CoV-2: een infectie wekt polyfunctionele antistoffen op ongeacht de ernst
Een Franse groep heeft aangetoond dat een sars-CoV-2-infectie polyfunctionele antistoffen opwekt, ongeacht of de patiënt al dan niet symptomen heeft. Die antistoffen hebben een neutraliserende werking, maar kunnen ook andere verdedigingsmechanismen activeren zoals de naturalkillercellen en het complementsysteem.
Bijna de helft van de mensen die met het sars-CoV-2 geïnfecteerd worden, krijgt geen symptomen. Er is echter weinig bekend over de kwaliteit van de humorale respons op het virus.
Op grond van epidemiologische studies en het cohortonderzoek FrenchCOVID hebben Franse vorsers de antistoffen tegen het sars-CoV-2 geanalyseerd bij geïnfecteerde patiënten, ongeacht of ze al dan niet symptomen hadden. De antistoffen neutraliseerden het virus, maar konden ook "niet-neutraliserende" functies activeren, waaronder de antistofdependente cellulaire cytotoxiciteit (ADCC) en het complementsysteem, twee belangrijke componenten van de immuunrespons, die ook een sleutelrol spelen bij de werkzaamheid van bepaalde vaccins. ADCC is een proces dat uit twee fasen bestaat: de geïnfecteerde cellen worden eerst herkend door antistoffen en daarna vernietigd door de naturalkillercellen. Het complementsysteem is een geheel van plasmaproteïnen die cellen waar zich antistoffen tegen hebben gevormd, kunnen elimineren. Het is nog niet goed onderzocht in welke mate de antistoffen die worden gevormd bij een sars-CoV-2-infectie, die functies kunnen activeren.
In een eerste fase hebben de wetenschappers nieuwe tests ontwikkeld om de verschillende functies van de antistoffen te meten: tests om de celdood veroorzaakt door NK-cellen of het complementsysteem in aanwezigheid van antistoffen te analyseren. Met videomicroscopie in real time van celculturen hebben ze aangetoond dat NK-cellen in aanwezigheid van antistoffen de geïnfecteerde cellen kunnen doden. Dat wijst dus op een nieuwe antivirale activiteit van de antistoffen.
Vervolgens hebben de vorsers het serum van 52 patiënten met een asymptomatische sars-CoV-2-infectie, 119 patiënten met lichte symptomen en 21 patiënten die wegens Covid-19 in het ziekenhuis waren opgenomen, geanalyseerd. Ze hebben de antistoffen geanalyseerd met verschillende methoden die ze eerder aan het Pasteurinstituut hadden ontwikkeld, zoals de S-Flow-test (voor opsporing van IgG-, IgA- en IgM-antistoffen teken het stekeleiwit van het sars-CoV-2) en de S-Fuse-test (die de neutraliserende werking van die antistoffen meet).
"De studie toont aan dat een sars-CoV-2-infectie de vorming van antistoffen opwekt die het virus op verschillende manieren kunnen aanvallen: ze verhinderen dat het virus in de cellen geraakt en ze activeren NK-cellen die de geïnfecteerde cellen gaan doden via ADCC", legt Timothée Bruel, een van de hoofdauteurs, uit.
De studie leert voorts dat die polyfunctionele antistoffen werden teruggevonden bij alle patiënten, ongeacht of ze al dan niet symptomen hadden. De antistoftiter en de functies waren evenwel zwakker bij asymptomatische patiënten.
(referentie: Cell Reports Medicine, 21 april 2021, doi: 10.1016/j.xcrm.2021.100275)
