Traumageneeskunde

ZAS Cadix erkend als supraregionaal traumacentrum

Campus ZAS Cadix is sinds kort erkend als level 1 traumacentrum, het hoogste niveau voor de behandeling van patiënten met heel zware en/of complexe verwondingen. De erkenning gebeurde door de Duitse Vereniging voor Traumachirurgie.

Filip Ceulemans

De erkenning van het traumacentrum van ZAS Cadix door de Deutsche Gesellschaft für Unfallchirurgie is belangrijk voor de inwoners van de wijde regio rond Antwerpen en voor de bedrijven in de nabijgelegen haven.  Studies tonen aan dat opvang in een traumacentrum de overlevingskans van de patiënt met zestig procent verhoogt en de neurologische schade vermindert.

“De erkenning van ZAS Cadix als traumacenter van het hoogste niveau, is belangrijk nieuws voor de regio Antwerpen en zijn haven, stelt CEO Willeke Dijkhoffz. “ZAS Cadix is ontworpen en gebouwd met het oog op het traumacentrum: kritieke diensten als spoed, medische beeldvorming, operatiekwartier en intensieve zorg liggen boven elkaar. En met het Brandwondencentrum hebben we als enige in de provincie expertise in huis voor mensen met zware brandwonden. Na een lange voorbereiding en grote inzet van onze medewerkers en artsen, is deze accreditatie eindelijk de officiële erkenning die ze verdienen.

In een traumacentrum staan 24/7 een traumateam en infrastructuur klaar om patiënten snel en op gepaste manier gespecialiseerde zorg aan te bieden. Die zorg bestaat uit de eerste opvang op de dienst spoedgevallen, de diagnose van de letsels met beeldvorming en een snelle overbrenging naar het operatiekwartier. Er zijn ook gespecialiseerde diensten voor de behandeling van ernstige brandwonden, intensieve zorg en revalidatie.

Meest complexe zorg

“Het traumacentrum van ZAS Cadix behandelt de meest complexe trauma’s”, zegt dr. Tine Bosiers, coördinator van het traumacentrum. “Vaak gaat het om patiënten die meerdere en/of complexe letsels hebben opgelopen. Dat betekent dat verschillende organen gekwetst zijn en dat er nood is aan de behandeling door meerdere medische specialismen.”

In een eerste fase bestaat het team uit een urgentiearts, anesthesist, chirurgen uit diverse disciplines, een specialist intensieve zorg en een gespecialiseerd verpleegkundig team. In een latere fase komen daar zorgverleners gespecialiseerd in traumazorg, pijnbehandeling, revalidatie, psychologen en patiëntenbegeleiding bij.

Supersnelle lift

Eén operatiekwartier van ZAS Cadix is permanent beschikbaar voor traumachirurgie en indien nodig kunnen ook een OK voor neurochirurgie en een hybride OK worden gebruikt. Een supersnelle lift verbindt de dienst spoedgevallen met de dienst medische beeldvorming en de afdeling intensieve zorg. Tussen de dienst spoedgevallen (verdieping -1) en het operatiekwartier (4de verdieping) is het hoogteverschil 24 meter. Bij openstaande deuren doet de lift dat in 10 seconden, moeten de deuren nog worden geopend dan loopt dat op tot 15 seconden.

Van 2020 tot midden 2025 registreerde ZAS Cadix (en voorganger ZNA Stuivenberg) 625 traumapatiënten. Bijna vier op vijf (79%) waren mannen. De gemiddelde leeftijd bedraagt 46 jaar en iets meer dan één op zes traumapatiënten (15,9%) is ouder dan zeventig. Eén op drie (33,3%) heeft een ernstig hersenletsel.

Val van grote hoogte

In iets minder dan de helft van de gevallen (44%) is een val de oorzaak van opname. In 28% gaat het daarbij om een val van meer dan drie meter hoogte. De tweede belangrijkste oorzaak zijn verkeersongevallen (39%). Ongevallen met de auto (10%) en de moto (4%) zijn goed voor 14%. De meeste verkeersongevallen komen echter voor bij zwakke weggebruikers: fietsers (13%), gebruikers van een e-step (8%) en voetgangers (4%). In 12% van de gevallen is er sprake van geweld, terwijl zelfmoordpogingen met 5% de lijst vervolledigen.

Traumapatiënten hebben het vaakst letsels aan het hoofd (51%), de borstkas (40%) en armen en handen (25%).

Een traumapatiënt blijft gemiddeld zes dagen op de afdeling intensieve zorg en veertien dagen in het ziekenhuis. Drie kwart (74%) is na het verblijf in ZAS Cadix voldoende hersteld om naar huis te gaan, eventueel met lichte hulpmiddelen zoals krukken. Een kwart gaat naar een revalidatiecentrum of een ander ziekenhuis.

Drie niveaus

Er bestaan drie soorten traumacentra. Supraregionaal (level 1) is het hoogste niveau en staat in voor hooggespecialiseerde zorg en heeft de capaciteit om meerdere zwaargekwetste patiënten op te nemen. Regionaal (level 2) biedt volledige gespecialiseerde, maar minder complexe zorg aan. Lokaal (level 3) staat in voor basistraumazorg.

Elf ziekenhuizen in de provincie Antwerpen en het Waasland vormen samen het Antwerps Trauma Netwerk (ATN), dat in november 2024 als eerste Belgische traumanetwerk werd gecertificeerd door de DGU. ATN bestaat uit twee supraregionale traumacentra (Ziekenhuis aan de Stroom en UZA), drie regionale traumacentra (AZ Klina, Ziekenhuis Geel en Heilig Hart Lier) en twee lokale traumacentra (AZ Voorkempen en AZ Herentals). Voor VITAZ, AZ Monica en AZ Sint-Blasius is de voorbereiding gestart voor accreditatie in het traumaregister van DGU.